جابجایی پایگاه اجتماعی دهقانان ایرانی در گستره تاریخی: ساختار طبقاتی روستا و تطور طبقاتی در ایران

author

حمید عبداللهیان دانشگاه تهران

Abstract:

این مقاله ادعا می‌کند که با وجود تغییراتی که در قرن بیست و یکم رخ داده، هنوز هم دهقانان باید مورد توجه صاحب نظران علوم اجتماعی قرار بگیرند. این مقاله در این راستا به تحولات پایگاه اجتماعی دهقانان ایرانی در یک گستره تاریخی می‌پردازد. صاحب نظران ایرانی مدت‌های طولانی مزیت‌های نظری دهقانان ایرانی به عنوان عنصری که به فهم سازوکارهای بازتولید شیوه‌های تولید کشاورزی سنتی حتی در دهه‌های اول قرن بیست و یکم کمک می‌کند را نادیده گرفته‌اند. این مقاله با تمرکز بر مالکیت خصوصی[1] و تاثیر آن بر بازتولید جامعه دهقانی ایرانی به این مساله می‌پردازد. استدلال من این است که از آنجا که صاحب نظران توسعه، وزن نظری کافی به مالکیت خصوصی نداده اند، تبیین سازوکارهای بازتولید جامعه دهقانی ایران و شیوه تولید همراه آن به یک ضرورت تبدیل شده است. من رویکرد تیلور[2] به شیوه‌های تولیدی را برای تبیین این نکته به کار می‌برم که شکل گیریهای اقتصادی-اجتماعی بومی و الزامات محلی، تعیین کننده‌ی جایگاه نظری دهقانان ایرانی هستند. این مقاله همچنین استدلال می‌کند که چنین شرایطی به نوبه‌ی خود منجر به ساخت طبقاتی ماندگار در جامعه دهقانی ایران شده بطوریکه این جامعه توانسته خود را به قرن بیست و یکم برساند. قابل ذکر است که این مقاله خیلی خلاصه به دوره‌ی بعد از 1360 نیز می‌پردازد زیرا ادبیات و مطالب موجود در مورد تاریخ جامعه دهقانی ایران تا آن زمان از نظر نظری و روش شناسی کافی نیست. درنتیجه، لازم است مطالبی برای فهم شکل‌گیریهای اجتماعی در روستاهای ایران بر اساس توضیحاتی فراهم آید که در این مقاله ارائه می‌شود. [1] Private Ownership [2] Taylorian

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

توزیع و ساختار طبقاتی شهر اصفهان و آثار اجتماعی آن

چکیدهبه منظور بررس ی توز یع و ساختار طبقا تی شهر اصفهان و آثار اجتماع ی آن ،تحق یق حاضر در م یان خانوارها ی ساکن شهراصفهان به عمل آمده است .برای تع یین حجم نمونه ،آخر ین تقس یم بند ی شهر اصفهان که بر اساس یازده منطقه ب ود در نظرگرفته شد و از م یان خانوارها ی ساکن در این مناطق ، بر اساس فرمول کوکران ۳۸۴ خانوار به عنوان نمونه انتخاب شدند .کهالبته بر ای جلوگ یری از خطاها ی حاصله ۴۳۲ خانوار به عنوا...

full text

تحلیل جامعه‌شناختی ارزش‌های طبقاتی در ایران

هرچند در فضای روشنفکری جامعه بسیاری از پدیده‌ها و مسائل با مفهوم طبقه تبیین و تحلیل می‌شوند، اما تلاش چندانی برای بررسی تجربی طبقات در ایران انجام نشده است. مقالة حاضر به بررسی ارزش‌های طبقاتی در جامعة ایران می‌پردازد و طبقه را با معیار «اشتغال» تعریف و برای شناسایی طبقة بالا از معیار دارایی در کنار اشتغال استفاده می‌کند. داده‌ها با مصاحبه گردآوری شده و تحلیل داده‌ها با تحلیل مضمون و محتوای کیف...

full text

سازه‌های مؤثر بر پایگاه طبقاتی زنان روستایی خانوارهای کشاورز:

. پژوهش حاضر با هدف شناسایی سازه‌های مؤثر بر پایگاه طبقاتی زنان روستایی خانوارهای کشاورز در شهرستان روانسر استان کرمانشاه با استفاده از فن پیمایش و ابزار پرسشنامه انجام شد. جمعیت مورد مطالعه زنان روستایی بالای بیست سال بودند که در خانوارهای کشاورز زندگی می‌کردند. با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی 324 زن به‌عنوان نمونه برگزیده شدند. یافته‌ها نشان داد زنان عضو طبقات اجتماعی مختلف از نظر سازه‌ها...

full text

عوامل مؤثر بر تحرک طبقاتی در ایران

در حالی که در جوامع مدرن غربی، دولت ها محصول تحولات طبقاتی بوده اند، درجوامع غیرغربی و مخصوصاً ایران، دولت طبقات را به منظور نیل به اهداف خود دست کاریکرده است. از همین رو، کارکرد طبقات در کشورهایی مثل ایران بسیار متفاوت از کارکردآن ها در غرب است. مقاله حاضر می کوشد نحوه شکل گیری طبقات و به طور مشخصدلایل تحرک بالای طبقاتی در ایران را توضیح دهد. نویسنده مقاله بر این باور است که باتغییر نظام سیاسی ...

full text